Ferrería Nova de Seoane

As montañas do Courel esconden no interior gran cantidade de minerais de ferro asociados ás súas rocas sedimentarias. A maioría destes minerais comezaron a ser desenvolvidos industrialmente a finais do século XV. O xacemento máis importante do que se ten referencia sitúase cerca do monte Formigueiros. Nel, durante séculos, traballaron mineiros da aldea de Visuña. Hai datos para crer que esta mina abasteceu a preto da metade das ferrerías de León, Lugo e Ourense, dando conta da súa importancia.

Ademais dos traballadores adicados á extracción do ferro, veneiros, outro gran número de persoas, os carboeiros, traballaban tamén na extracción de madeira para a produción de carbón vexetal que alimentase fornos e forxas. Por último, estaban os carreteiros, encargados de conducir o mineral até a ferrería, na que se traballaban os ferreiros.

Debido a altitude do xacemento a actividade dos veneiros tiña que ser interrompida durante os períodos de nevadas. Hai que destacar que este traballo se facía de xeito totalmente manual: con pico, cuña e maza, e sen que ninguén interviñera na seguridade ou planificación da extracción.

Toda esta industria mineira relacionada co ferro alcanzou o seu máximo desenvolvemento entre os séculos XVI e XIX.

O seu declive comezou a finais do século XIX. Isto provocou non só o abandono das explotacións como a de Formigueiros, senón tamén o peche de ferrerías, mazos e forxas que non conseguiron chegar ata a actualidade.

Unha excepción, grazas á súa reconstrución a finais do século XX, é a Ferrería Nova de Seoane. Esta ferrería, de titularidade privada, tivo unha forte influencia na zona do Courel durante máis dun século. Foi levantada en 1808 sobre outra máis pequena e representa quizais a último vestixio da industria do ferro en Galicia.

O seu carácter monumental dállo o gran depósito de auga, ou banzado, de 10 m. de alto, no que seacumulaba auga para alimentar ao mazo e a forxa situados no interior. Un dispositivo de pancas e varas permitía abrir a auga que baixaba do banzado á ferrería por dous ocos distintos, un para accionar a forxa e outro o mazo. Na arquitectura interior do edificio destacan os trece arcos románicos que a compoñen, algún dos cales chega a medir ata sete metros de alto e dous de ancho.

Tras o abandono da ferrería, a auga do banzado aproveitouse para xerar electricidade e mover unha pequena serraría de madeira.